Naturalna odporność drewna „Trwałość”

Temat drewna egzotycznego do użytku w przestrzeni miejskiej oraz architekturze ogrodowej, okazał się bardzo interesujący. Otrzymujemy coraz więcej zapytań od naszych klientów jaki gatunek drewna egzotycznego należy użyć do budowy donicy , ławki czy tarasu, a jaki na półkę w łazience i czy należy to jakoś impregnować? Aby pomóc w tego typu rozterkach, postanowiłem przybliżyć trochę wiedzy na ten temat , z której korzystam na co dzień w mojej pracy. Każdy gatunek drewna ma swoje naturalne właściwości, które predysponują go do użycia w określonych warunkach czy miejscach. Niewłaściwy dobór drewna, na płot czy taras, może skutkować jego krótkim czasem użytkowania , zniszczeniem oraz stratą pieniędzy.

Zacznijmy może od tego, że każdemu gatunkowi drewna egzotycznego jest przypisana klasa naturalnej odporności na biodegradację ( gnicie, próchnica , grzyby ,insekty ), podawana w latach w bezpośrednim kontakcie z ziemią i bez konserwacji czy impregnacji. Najczęściej stosuje się klasyfikację składającą się z pięciu klas naturalnej odporności drewna , zgodnej z europejską normą PN EN 350-2 

·         Klasa 1                      Bardzo odporne       25 lat i więcej  Azobe, Badi, Iroko, Ipe

·         Klasa 2                      Odporne                  15-25 lat          Bangkirai, Merbau, Cedr

·         Klasa 3                      Średnio odporne      10-15 lat         Sapelli , Red Meranti 

·         Klasa 4                      Mało odporne          5-10 lat           Okoume, Frake 

·         Klasa 5                      Nieodporne              < 5 lat             Ayous, Balsa , Jesion 

  

Powyższa klasyfikacja powinna być pomocna przy wyborze drewna do konkretnej realizacji i przewidywanym okresie użytkowania. Należy przy tym pamiętać, że naturalną odporność drewna można znacznie poprawić stosując odpowiednie zabiegi konserwujące oraz impregnaty do drewna, które wydłużają jego żywotność. Na zdjęciu test różnych gatunków drewna bez konserwacji na zewnątrz po 15 latach użytkowania. Gatunek z pierwszej klasy odporności np. IPE bezkonkurencyjny.

źródło: www.mataverdedecking.com

Kolejnym ważnym czynnikiem, który należy brać pod uwagę przy doborze drewna egzotycznego jest przewidywane środowisko w jakim się ono będzie znajdować. Czy w mieszkaniu , czy w ogrodzie? Czy będzie miało kontakt z wodą i ziemią, czy będzie zawieszone w powietrzu? ( np. stropy , krokwie). Z pomocą przychodzi nam kolejna klasyfikacja, która opisuje możliwe sytuacje i miejsca użycia drewna. Składa się ona z pięciu poziomów, zgodnie z europejską normą PN EN 335-2

Poziom 1	Drewno jest w pomieszczeniu zamkniętym, suchym, dobrze wentylowanym, chronionym przed warunkami atmosferycznymi ( słońce, deszcz ). Możliwy atak insektów. Bez kontaktu z ziemią i wodą. Np.: Schody, podłogi, meble.
Poziom 2	Drewno jest w pomieszczeniu zamkniętym, bez kontaktu z ziemią. Chronione przed warunkami atmosferycznymi ( słońce , deszcz ). Sporadycznie narażone na wilgoć.Możliwy atak insektów Np.: drewno w łazience.
Poziom 3	Drewno jest na zewnątrz bez kontaktu z ziemią, sporadycznie narażone na kontakt z wodą i wilgocią ( deszcz, śnieg ). Zagrożenie insektami i grzybami. Np.: Elewacje, tarasy, drzwi zewnętrzne, okna.
Poziom 4	Drewno jest na zewnątrz w ciągłym kontakcie z ziemią lub wodą, narażone na wilgoć, występują insekty i grzyby. Np.: Płoty, pergole, architektura ogrodowa.
Poziom 5	Drewno jest zakopane w ziemi lub zanurzone w słonej morskiej wodzie. Narażone na występowanie insectów i grzybów. Np.: Mosty, pomosty, umocnienia brzegów w porcie , mariny.

Ok, wiemy już, że każdy gatunek drewna egzotycznego ma swoją klasę naturalnej odporności na biodegradację i że może występować w różnych środowiskach. Np.: w suchym i bezpiecznym domu lub w kontakcie z ziemią i wodą w ogrodzie. Wiemy też, że poprzez konserwację możemy przedłużyć jego żywotność. Teraz dowiemy się kiedy i jaki gatunek drewna należy zabezpieczać lub nie trzeba tego robić wcale. Posłuży nam do tego ostatnia tabelka, gdzie u góry będą klasy odporności a z boku poziomy zagrożeń. Europejska norma PN EN -350

Poziom zagrożeń	Klasy naturalnej odporności drewna
	Klasa 1	Klasa 2	Klasa 3	Klasa 4	Klasa 5
Poziom 1	0	0	0	0	0
Poziom 2	0	0	0	(0)	(0)
Poziom 3	0	0	(0)	(0)-(x)	(0)-(x)
Poziom 4	0	(0)	(x)	x	X
Poziom 5	0	(x)	(x)	X	x

0 – Naturalna odporność na biodegradację wystarczająca. Nie wymaga ochrony (konserwacji / impregnacji).

(0) –Naturalna odporność na biodegradację wystarczająca, ale w niektórych zastosowaniach zalecana    ochrona.

(0) – (x) – Naturalna odporność na biodegradację wystarczająca, ale w zależności od przeznaczenia ochrona może być potrzebna.

(x) – Ochrona drewna jest zalecana, ale w niektórych zastosowaniach naturalna odporność może być wystarczająca.

X – Ochrona drewna przed biodegradacją jest wymagana.

Mam nadzieję, że udało mi się przybliżyć trochę wiedzy w jaki sposób optymalnie dobrać drewno egzotyczne do waszego wymarzonego projektu. Dobrze dobrane drewno gwarantuje, że będziecie się nim cieszyć przez wiele lat i unikniecie niemiłych niespodzianek. Pamiętajcie jednak, że drewno które jest w 5 kategorii odporności nie jest wcale gorsze od tego z pierwszej. Należy go tylko stosować w środowisku do tego przeznaczonym lub używać konserwantów. Błędem byłoby stwierdzić, że skoro drewno Azobe Bongossi jest z pierwszej klasy i wytrzymuje nawet słoną wodę to będzie idealne na schody do domu, bo tak wcale nie jest. Drewno Azobe Bongossi nadaje się świetnie do ogrodu, ale już do domu nie. Nawet najlepsze drewno w złym miejscu będzie złym rozwiązaniem, dlatego zawsze należy dobrać odpowiedni gatunek drewna do konkretnego projektu. Tego nam wszystkim życzę.

Michał Grzegorczyk 

www.koratimber.com